Học vật lý giúp bạn hiểu thế giới vận hành như thế nào và tại sao mọi thứ xung quanh bạn lại như vậy. Tuy nhiên, bạn có thể cảm thấy nản lòng khi học môn này khi nhìn vào vô số khái niệm, lý thuyết, phương trình và đơn vị.
Nếu bạn muốn tìm hiểu cách học vật lý, hướng dẫn này dành cho bạn. Đây là một kế hoạch giúp làm sáng tỏ môn học này, giúp việc học trở nên thú vị và giúp bạn đạt kết quả tốt trong các kỳ thi.
Hướng dẫn học Vật lý này dành cho ai
Bạn đang gặp khó khăn trong việc học vật lý hoặc cảm thấy bế tắc với môn học này? Chúng tôi đã thiết kế hướng dẫn này để học vật lý tốt hơn cho mọi người, bao gồm:
- Học sinh trung học, danh dự, nâng cao (AP) và tú tài quốc tế (IB) muốn có nền tảng vững chắc về vật lý
- Sinh viên đại học, bao gồm sinh viên khoa học vật lý và kỹ thuật cần giới thiệu về vật lý hoặc ôn tập lại
- Người lớn học tập tò mò về thế giới vật lý
- Học sinh chuẩn bị cho kỳ thi cạnh tranh
Tại sao Vật lý có thể khó - Và cách vượt qua nó
Vật lý rất khó, bất kể bạn là người mới hay đã quen thuộc với môn này vì những lý do sau:
- Nhồi nhét không hiệu quả: Bạn không thể nhai lại những gì bạn đã ghi nhớ tối qua trong môn vật lý. Môn học này yêu cầu bạn phải áp dụng những gì bạn biết với tư duy phản biện để giải quyết các vấn đề mới. Môn học này có thể khó nếu bạn không có nền tảng vững chắc.
- Vật lý là môn liên ngành: Vật lý đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về toán học và các mô hình thực tế để giải quyết nhiều vấn đề khác nhau trong môn học này. Nếu nền tảng toán học của bạn không vững chắc, bạn sẽ gặp khó khăn khi học tốt môn vật lý.
Vậy, làm sao để học vật lý nếu bạn đã thấy khó khăn khi học môn này? Vâng, cách tốt nhất để học vật lý là sử dụng chiến lược và cấu trúc học tập phù hợp để nắm bắt các khái niệm khác nhau. Ngoài ra, việc học môn này trở nên dễ dàng hơn nhiều với các công cụ học tập phù hợp.
Các chủ đề Vật lý cốt lõi mà học sinh gặp khó khăn
Nếu bạn hỏi bất kỳ học sinh nào về chủ đề vật lý mà họ thấy khó nắm bắt thì thường là những khái niệm cốt lõi sau:
- Động học và định luật Newton
- Công, Năng lượng và Công suất
- Nhiệt động lực học
- Điện và Từ
- Sóng & Dao động
- Quang học
- Vật lý hiện đại, giống như vật lý lượng tử
- Đo lường & đơn vị SI
Chiến lược học tập tốt nhất cho môn Vật lý (ở mọi cấp độ)
Hãy tập trung vào cách làm chủ vật lý bằng cách sử dụng các chiến lược giúp việc học trở nên thú vị và dễ tiếp cận đối với mọi người.
1. Nắm vững Toán học đằng sau Vật lý
Một trong những chìa khóa để hiểu vật lý là đảm bảo bạn có nền tảng vững chắc về toán học. Bạn sẽ sử dụng nhiều nhánh toán học khác nhau như đại số, phép tính và lượng giác trong các bài toán vật lý.
Đảm bảo bạn ôn lại toán vì bạn sẽ cần chúng trong lớp. Bạn sẽ dễ dàng theo dõi giáo sư hơn khi họ giải thích cách giải quyết nhiều bài toán khác nhau.
2. Tập trung vào các khái niệm cốt lõi – Không chỉ là công thức
Chúng tôi hiểu rằng bạn cần phải biết các công thức như lòng bàn tay vì bạn sẽ sử dụng chúng thường xuyên. Đồng thời, bạn phải biết các khái niệm cốt lõi trong các công thức.
Ví dụ, P = F/A, tức là bạn sẽ có áp suất khi chia lực cho diện tích. Bạn sẽ cần biết áp suất, lực và diện tích là gì và mối quan hệ của chúng với nhau. Bạn thậm chí có thể tiến thêm một bước nữa và hiểu cách suy ra các phương trình này.
Áp suất đòi hỏi phải tác dụng một lực nhất định vào một khu vực cụ thể. Nếu không có lực, hệ thống sẽ không có áp suất.
Bạn cũng phải biết cách tính lực, đó là ma, tức là khối lượng của một vật nhân với gia tốc của nó. Diện tích có thể thay đổi tùy thuộc vào hình dạng của vật.
Khi bạn hiểu được các khái niệm cốt lõi và mối liên hệ của chúng, bạn sẽ dễ nhớ các công thức hơn.
3. Hình dung vấn đề
Khi bạn tiếp cận một bài toán vật lý, bạn nên hình dung nó. Vẽ sơ đồ, hình vẽ nguệch ngoạc hoặc bất cứ thứ gì để thể hiện khái niệm một cách trực quan. Hãy tưởng tượng quá trình một cách trực quan và bạn sẽ thấy dễ hiểu khái niệm hơn.
Biểu diễn vấn đề dưới dạng sơ đồ. Đôi khi, bạn sẽ cần sử dụng đồ thị hoặc biểu đồ chuyển động để hiểu câu hỏi. Nếu bạn không hiểu khái niệm bằng lời, hãy vẽ nó.
Đây là một ví dụ — bạn nhấn nút Nguồn trên điều khiển từ xa. Nó sẽ gửi tín hiệu qua bộ phát hồng ngoại đến TV của bạn. Bạn không thể nhìn thấy tín hiệu, nhưng bạn có thể hình dung ra nó. Hãy nghĩ về nó như một làn sóng phát ra từ điều khiển từ xa và di chuyển về phía TV. Khi làn sóng này chạm vào TV, thiết bị sẽ giải mã tín hiệu và bật.
4. Thực hành giải quyết vấn đề tích cực
Chỉ đọc sách giáo khoa và ghi chú vật lý là không đủ để hiểu môn này. Bạn cần phải đóng vai trò tích cực để hiểu được nhiều khái niệm khác nhau.
Ví dụ, giải các câu hỏi ở cuối chương mà không cần xem lời giải. Sau đó, xem câu trả lời của bạn có giống với lời giải không. Nếu khác, hãy phân tích xem bạn sai ở đâu và xem cách giải quyết vấn đề đúng đắn.
Hoặc, tìm một bài kiểm tra có liên quan đến môn học của bạn và xem bạn có thể trả lời đúng bao nhiêu câu hỏi. Phân tích lỗi của bạn để xác định lỗ hổng kiến thức và cố gắng lấp đầy những lỗ hổng đó.
Bạn thậm chí có thể tưởng tượng mình là giáo viên và bạn cần giải thích cách giải một bài toán vật lý. Giải thích các bước thành tiếng và giữ cho mô tả đơn giản để bất kỳ ai cũng có thể hiểu. Giải quyết vấn đề tích cực cho bạn thấy những gì bạn phải làm và củng cố kiến thức hiện có.
5. Sử dụng phép so sánh thực tế
Sử dụng phép so sánh trong đời thực cho thấy vật lý đang hoạt động và làm cho nó trở nên dễ hiểu. Ví dụ, bạn đang nướng bánh mì với vụn sô cô la. Khi bánh mì nở ra, các vụn sô cô la di chuyển ra xa nhau hơn. Trong phép so sánh này, bánh mì là vũ trụ, và các vụn sô cô la là các thiên hà. Nói cách khác, khi vũ trụ nở ra, các thiên hà cũng di chuyển ra xa và lan rộng ra.
Tuy nhiên, phép loại suy có những hạn chế vì chúng không tính đến mọi chi tiết nhỏ nhặt. Nhưng chúng có thể là điểm khởi đầu tuyệt vời vì chúng cung cấp phần giới thiệu về chủ đề.
6. Xem lại những lỗi sai của bạn
Hãy chấp nhận những sai lầm của bạn trong vật lý, vì chúng cung cấp cái nhìn sâu sắc về những gì đã sai. Chúng cũng làm sáng tỏ cách bạn có thể cải thiện. Ví dụ, khi bạn đang phân tích một bài toán mà bạn đã giải quyết gần đây, bạn nhận thấy mình đã sử dụng sai công thức.
Tại sao điều này lại xảy ra? Có phải vì bạn không hiểu vấn đề không? Có công thức tương tự nào khiến việc sử dụng đúng phương trình để tìm câu trả lời trở nên khó khăn không? Tự hỏi bản thân những câu hỏi này giúp bạn xác định các vấn đề hiện có.
Bạn cũng phải ghi nhật ký về tất cả các lỗi của mình. Tại sao? Nó khuyến khích bạn tìm kiếm giải pháp để giải quyết lỗi của mình để bạn có thể tránh chúng.
7. Đừng ghi nhớ, hãy hiểu
Vật lý không phải là môn học mà việc học thuộc lòng có tác dụng vì bạn phải vận dụng kiến thức một cách chủ động. Bạn cần phải tò mò và giữ một tâm trí cởi mở khi học vật lý.
Ví dụ, tại sao hiện tượng này lại xảy ra? Bạn có thể giải quyết vấn đề như thế nào? Bạn nên sử dụng công thức nào để đạt được giải pháp đúng?
Điều này khuyến khích việc học sâu hơn, đặc biệt là khi bạn nhận ra rằng bạn phải ôn lại các chủ đề cụ thể. Có thể mất nhiều thời gian hơn,
8. Tạo một bảng công thức từ đầu
Một tờ công thức được tạo sẵn rất tiện lợi vì bạn có mọi thứ mình cần. Tuy nhiên, việc tạo tờ công thức từ đầu luôn tốt hơn. Có một số lý do chính đáng để thực hiện theo cách này. Đầu tiên, bạn sử dụng trí nhớ của mình để nhớ lại những gì bạn đã biết, đây là một cách thực hành tốt.
Bạn cũng có thể giải thích ý nghĩa của từng ký hiệu trong công thức. Ngoài ra, bạn cũng nên sử dụng đơn vị đo lường cho từng ký hiệu. Làm như vậy sẽ củng cố nền tảng của bạn và đảm bảo bạn sẽ không mắc bất kỳ lỗi nào khi áp dụng công thức để giải bài toán.
Sách Vật lý hay nhất theo từng cấp độ
Sách vật lý chứa rất nhiều thông tin mà bạn sẽ luôn thấy hữu ích. Sau đây là một số khuyến nghị của chúng tôi về sách vật lý, tùy thuộc vào trình độ của bạn.
Trường trung học phổ thông
Đối với học sinh trung học, chúng tôi khuyên bạn nên đọc Conceptual Physics của Paul G. Hewitt. Các giải thích rõ ràng và dễ hiểu. The First Three Minutes của Steven Weinberg và The Character of Physical Law của Feynman là những cuốn sách hay dành cho người mới bắt đầu.
Cao đẳng (Đại học)
Là một sinh viên đại học, bạn không thể bỏ qua Fundamentals of Physics của Halliday, Walker và Resnick. Cuốn sách đề cập đến một số chủ đề trong khóa học đại học của bạn, vì vậy bạn sẽ thấy thông tin hữu ích.
Bạn cũng có thể thử The Feynman Lectures on Physics. Richard Feynman là một nhà truyền đạt khoa học huyền thoại, người biết cách giải thích mọi thứ trong vật lý bằng những từ ngữ đơn giản.
Người nâng cao/Người đam mê
Introduction to Elementary Particles của Griffiths là điểm khởi đầu tốt cho sinh viên vật lý nâng cao. A First Course in General Relativity của Bernard Schutz là một sự đào sâu tuyệt vời vào thuyết tương đối tổng quát. Một lựa chọn tuyệt vời khác là Deep Down Things: The Breathtaking Beauty of Particle Physics của Bruce Schumm.
Các kênh YouTube tốt nhất để học Vật lý
Hình dung, đặc biệt là khi học vật lý, sẽ thay đổi cách bạn nhìn nhận môn học. Tin tốt là có một số kênh YouTube tuyệt vời về vật lý, như những kênh được nêu bật bên dưới.
Từ người mới bắt đầu đến trung cấp
Nếu bạn mới học vật lý, chúng tôi khuyên bạn nên xem qua các bài giảng của Khan Academy về nhiều chủ đề vật lý khác nhau. Chúng cung cấp đủ thông tin mà bất kỳ ai cũng có thể hiểu. Kurzgesart — In a Nutshell và Vsauce tạo ra các video giải trí và cung cấp thông tin cho người học vật lý ở mọi cấp độ.
Trình độ cao
Bạn có thể xem StarTalk của Neil deGrasse Tyson, một người truyền đạt khoa học xuất sắc, để học vật lý. Mặc dù một số chủ đề là về vật lý thiên văn, ông cũng thường xuyên đề cập đến một số chủ đề về vật lý. Điểm tuyệt vời nhất của kênh này là họ gọi các chuyên gia trong các lĩnh vực khác để thảo luận về chuyên môn của họ. PBS Space Time và Flammable Maths cũng có rất nhiều thông tin về vật lý và toán học.
Làm thế nào để học Vật lý cho kỳ thi
Sau đây là cách để giỏi vật lý và đạt điểm cao trong kỳ thi:
- Giải quyết vấn đề thay vì đọc lại ghi chú của bạn: Như đã nêu ở trên, vật lý đòi hỏi phải học tập tích cực để đảm bảo hiểu rõ môn học này. Một cách để kiểm tra kiến thức của bạn là giải quyết các vấn đề trong sách giáo khoa. Khi bạn áp dụng những gì bạn biết, bạn sẽ nhanh chóng khám phá ra những gì bạn cần phải làm, điều này giúp cải thiện điểm số của bạn.
- Tập trung vào các khái niệm, công thức và ứng dụng: Xem lại các khái niệm và công thức bạn đã học trong khóa học. Bạn cũng nên biết khi nào nên áp dụng những gì bạn đã biết. Kỳ thi kiểm tra kiến thức của bạn và cách bạn sử dụng tư duy phản biện để giải quyết vấn đề.
- Thực hành với các đề thi cũ: Giải các đề thi cũ là cách hiệu quả và nhanh chóng để xem bạn sẽ làm tốt như thế nào trong kỳ thi thực tế. Chúng cũng cho thấy các loại câu hỏi mà bạn có thể mong đợi.
- Sử dụng các bài tập theo thời gian: Bạn phải trả lời các câu hỏi một cách nhanh chóng và rõ ràng để làm tốt trong kỳ thi. Các bài tập theo thời gian có thể giúp bạn chuẩn bị cho kỳ thi, vì chúng có thể mô phỏng một bài kiểm tra thực tế. Ngoài ra, việc hoàn thành các bài kiểm tra trong thời gian quy định sẽ giúp bạn tự tin hơn để giải quyết kỳ thi cuối kỳ.
- Tạo một tờ hướng dẫn: Chúng tôi biết — bạn không thể mang một tờ hướng dẫn đến kỳ thi thực tế. Nhưng, một tờ hướng dẫn có thể tạo ra các liên kết từ với các khái niệm, lý thuyết và công thức, giúp việc nhớ lại dễ dàng hơn.
Sử dụng Smodin's Physics AI Solver để học và giải nhanh hơn
Trợ lý AI Vật lý của Smodin có thể giúp việc học môn học phức tạp này dễ dàng hơn nhiều. Làm thế nào? Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, bạn có thể hỏi công cụ của chúng tôi bất cứ lúc nào. Nó không chỉ cung cấp cho bạn câu trả lời mà còn cung cấp lời giải thích ngắn gọn và chi tiết.
Nó hiển thị tất cả các nguồn lực được sử dụng để trả lời câu hỏi của bạn. Hơn nữa, bạn có thể xem cách nó giải quyết câu hỏi để bạn hiểu những gì bạn cần làm.
Nếu bạn có bài tập vật lý, chỉ cần dán câu hỏi vào công cụ của chúng tôi và nó sẽ cung cấp câu trả lời chi tiết. Nó cũng có thể phân tích hình ảnh.
Physics AI Solver của chúng tôi có thể hỗ trợ việc học tập chủ động bằng cách tạo ra các câu đố vật lý và bài kiểm tra thử. Nó thậm chí có thể đơn giản hóa các giải thích để đảm bảo bạn học vật lý.
Mẹo cuối cùng để duy trì động lực khi học Vật lý
Nếu bạn sắp có bài kiểm tra hoặc kỳ thi vật lý, hãy sử dụng những mẹo sau để đảm bảo bạn luôn có động lực:
- Sử dụng các kỹ thuật học thụ động và chủ động để củng cố kiến thức vật lý của bạn. Ví dụ, nếu bạn muốn đọc ghi chú của mình, chúng tôi khuyên bạn nên viết lại chúng.
- Biến trực quan thành một phần quan trọng trong quá trình học tập của bạn. Sử dụng video và sơ đồ để đảm bảo bạn hiểu khái niệm.
- Đặt mục tiêu hàng tuần cho môn vật lý và theo dõi tiến trình của bạn. Có mục tiêu có ý nghĩa và có thể đạt được sẽ thúc đẩy bạn tập trung.
- Học cùng bạn bè, vì điều này làm cho việc học trở nên thú vị và vui vẻ. Bạn cũng nên dành thời gian để giải thích các khái niệm khác nhau cho nhau. Điều này kiểm tra kiến thức của bạn và cho thấy bạn có thể cải thiện ở đâu.
- Nghỉ giải lao thường xuyên. Không có ích gì khi nhồi nhét hàng giờ, vì bạn cần thời gian để xử lý thông tin. Ngoài ra, hãy đảm bảo bạn đi ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc. Thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng đến trí nhớ của bạn, điều này ảnh hưởng đáng kể đến điểm số của bạn.
Phần kết luận
Vật lý sẽ không bao giờ là về việc ghi nhớ, vì môn học này đòi hỏi bạn phải sử dụng logic để giải quyết vấn đề. Hãy coi nó như một môn học thực tế giải thích tại sao thế giới lại như hiện tại. Với các chiến lược và mẹo mà chúng tôi đề xuất, bạn sẽ dễ dàng nắm vững môn học này hơn.
Cùng với Trợ lý Vật lý hỗ trợ AI của chúng tôi, bạn có tất cả các công cụ để hiểu vật lý. Hãy bắt đầu sử dụng Smodin ngay hôm nay để tận dụng sức mạnh của AI trong học tập và cải thiện điểm số của bạn!
Trong hướng dẫn này, chúng tôi đã đề cập đến cách học vật lý. Bạn có cảm thấy thiếu sót điều gì không? Hãy xem qua phần này vì có câu trả lời cho một số câu hỏi về chủ đề này.
Câu hỏi thường gặp
Chiến lược hiệu quả nhất để học vật lý là gì?
Sau đây là những chiến lược hiệu quả nhất để học vật lý:
- Hình dung các khái niệm khác nhau để đơn giản hóa quá trình học tập.
- Giải các bài tập thực hành thường xuyên để làm quen với môn học.
- Phân tích những sai lầm của bạn và học hỏi từ chúng.
- Sử dụng phương pháp học tập chủ động giúp bạn nhớ lâu nhiều khái niệm, lý thuyết và công thức khác nhau.
Ưu tiên học những kiến thức cơ bản thay vì ghi nhớ mọi thứ trong môn học.
Tôi nên dành bao nhiêu giờ mỗi tuần để học vật lý?
Bạn cần dành ít nhất 2 – 3 giờ học vật lý cho mỗi giờ bạn học trong lớp vật lý. Dành 4 – 6 giờ học vật lý là một cách thực hành tốt nếu bạn có hai lớp học mỗi tuần. Bạn có thể điều chỉnh công thức này dựa trên số lớp học bạn có và trình độ của bạn trong môn học này.
Công cụ AI vật lý của bạn có thể giúp tôi làm bài tập về nhà và học tập như thế nào?
Công cụ AI vật lý của chúng tôi có thể giúp bạn làm bài tập về nhà và học tập theo những cách sau:
- Trả lời mọi câu hỏi về bài tập về nhà bằng giải pháp từng bước để bạn có thể học trong suốt quá trình làm bài.
- Đơn giản hóa các chủ đề phức tạp để bạn có thể hiểu chúng nhanh chóng.
- Tạo các câu đố và bài kiểm tra thử để kiểm tra kiến thức của bạn.
- Giải đáp thắc mắc của bạn trong vài giây để đảm bảo bạn không bị gián đoạn khi học vật lý.
Bạn có cung cấp công cụ học tập cho các môn học khác như hóa học và sinh học không?
Có, chúng tôi cung cấp một số công cụ học tập cho các môn học khác, chẳng hạn như:
Tôi có thể sử dụng nền tảng của bạn thường xuyên như thế nào để nâng cao hiệu suất vật lý của mình?
Bạn nên sử dụng nền tảng của chúng tôi như một công cụ hỗ trợ học tập để nâng cao hiệu suất vật lý của mình. Hãy nghĩ về nó như một giáo sư luôn sẵn sàng trả lời bất kỳ câu hỏi nào. Nếu bạn có bài tập về nhà, công cụ của chúng tôi có thể hiển thị cho bạn câu trả lời. Bạn cũng có thể so sánh giải pháp của mình với câu trả lời được cung cấp để xem bạn có hiểu chủ đề này không.
Nó có thể làm rõ các khái niệm và lý thuyết để bạn không dễ quên chúng. Nó cũng có thể giúp bạn xác định những lỗ hổng kiến thức của mình và khắc phục chúng.